Apple ve Samsung arasında Amerika’da süren dava sonuçlandı. Taraflar geçtiğimiz hafta sunumlarını tamamlamış ve jüri karar için toplanmıştı. Apple, Samsung’tan 3 milyar dolar’a yakın bir para talep ediyordu. Apple’a göre Samsung’un telefonları ve tabletleri, kutularına kadar iPhone ve iPad taklidi. Samsung ise elbette bu iddiaları kabul etmediği gibi, Apple’ın kendi patentlerini ihlal ettiğini söylüyordu. Bu yüzden, devam eden dava, aslında karşılıklı olan bir patent davasıydı.

Bu dava bugün sonuçlandı ve Samsung 1 milyar dolar cezaya çarptırıldı. Dava sonucu olarak Apple’ın dört tasarım ve üç uygulama pantentinden beşinin kasıtlı olarak ihlal edildiği jüri tarafından belirtildi. Bunlar arasında iPhone’un genel tasarımı, sunumu ve dokunarak büyütme gibi özelliklerini sayabiliriz. Tablet tarafında ise Samsung Galaxy Tab aklandı ve ceza verilmedi.

Karara bakıldığında jürinin kararını telefonlar üzerinden verdiği görülüyor. Samsung, iPhone’un şeklini ve sunumunu birçok modelinde taklit etmiş olarak tescillenmiş oldu. Bundan sonra ne olacağı önemli. Samsung’un birçok telefonu ki davada model model hepsi belirtiliyor, ABD piyasasından toplatılabilir. Örnek olarak Galaxy S ve S4G’yi gösterebiliriz. Ancak davaya konu olan telefonlar artık gündemde olan ürünler değil. Hatta birçoğu satılmıyor bile. Dolayısıyla ürün toplatılması ile ilgili gelir kaybı tehlikesi ciddiye alınacak bir sorun gibi durmuyor.

Bir ürün hakkında patent almak, bu davaları otomatik kazanmaya yetmiyor. Jüri önce patentin haklı olduğuna karar verip, sonra ihlal edilmiş mi diye bakıyor. Bu davanın en önemli sonuçlarından biri, Apple’ın işletim sistemi ve telefonun bazı kilit özellikleri üzerinde aldığı patentlerin onaylanması. Bundan sonra aynı akıbeti yaşamak istemeyen her firma, ürünlerinin Apple’ın ürünlerine benzemediğinden emin olmak durumunda. Bu bizim için hem iyi hem de kötü haber. İyi haber çünkü artık her firma daha farklı olmak için kendini zorlamak durumunda. Benzerini yapma modeli bundan sonra işleyemez. Kötü haber çünkü bazı özellikler çok genel ve bazen daha farklı olmanın yolu çok sınırlı. Örneğin Apple’ın sahiplendiği ikonları, daha farklı yapmanın yollarını bulmak, telefonun şeklini değiştirmekten daha zor. Dolayısıyla genel patentlerin kabulü, tekelleşme riskini de taşıyor.

Bu karar Android telefon üreticilerinin üzerinde Demokles’in kılıcı gibi duracak ve Android telefon üreten her firmayı terletecek. Yeni ürün çıkarırken on kere düşünülmesi gerekecek. Hatta Apple’a benzeyen ürün çıkarmış olanlar ‘sıra bize de gelir mi’ korkusu yaşayacaklar. Çünkü Samsung’un canını yakacak 1 milyar dolar, başka bir firmanın sonu olabilir.

Apple patentlerini ihlal ettiğini düşündüğü diğer Android telefon üreticilerine ciddi gözdağı verecek ve belki de Microsoft gibi anlaşma yapıp para kazanmanın yolunu açabilecek. Bilindiği gibi Microsoft Android telefonlardan patentler nedeniyle Windows Phone’dan kazandığından daha çok para kazanıyor. Bir yandan da Steve Jobs’un Android’i yok etme vasiyeti var. Apple tek tek herkese dava da açabilir.

Öte yandan 1 milyar dolar her ne kadar Apple’ın istediği 3 milyar dolar değerine yakın değilse de çok büyük bir rakam. Samsung’u batıracak bir rakam değil ancak yine de can yakacak. Ancak paradan daha önemli sorun, Samsung’un prestiji. Bu kararla birlikte Samsung taklitçi konumuna düşecek. Apple da şüphesiz bunu pazarlama faaliyetlerinde kullanacaktır. Hatta karar sonrasında ‘çalmak yanlıştır’ gibi ifadeler kullanarak Samsung’a hırsız demeye başladılar bile.

Bundan sonra bizi kullanıcı olarak bekleyen nedir diye baktığımızda, bazı Samsung telefonların piyasadan toplanacağını tahmin etmek zor değil. Ancak karar ABD’de geçerli olduğundan Türkiye’ye yansımaz. Apple kuvvetle muhtemel bu kararı Avrupa Birliğinde de aldırmanın yollarını arayacak. Ama biz birlik üyesi de olmadığımızdan, Samsung ürünleri konusunda bir sıkıntı yaşamayacağız. Zaten söz konusu ürünler eski ürünler.

Prestij kaybının satışlara yansıyacağından kuşkuluyum. İyi bir telefonu kimse sırf bu yüzden geri çevirmeyecektir. Kaldı ki mahkemenin bu kararını mutlak doğru olarak kabul etmeye kimse mecbur değil. Hatta tekelleşme görüntüsü vermeye başlayan Apple bile sadık kullanıcıları dışında, az bir müşteri kaybı yaşayabilir tepki olarak. Ancak Apple’ın satış rakamları bu tepkiyi önemsememeleri için yeterli. Samsung’un tabletlerini aklamış olması da bizce ceza kadar önemli bir sonuç. Bu sayede ürün toplatma ya da tasarım değiştirme gibi işlerle uğraşmayacaklar ve ürünler satılmaya devam edecek.

Mahkemenin kararı tüm Android üreticilerinin tadını kaçıracak ama kenarda buna sevinen biri var, Microsoft. Microsoft, Windows 8 ile birlikte tüm cephelerde bu savaşa girecek. Hem telefonda hem tablette hem de masa üstünde Apple’ın ve Google’ın sahibi oldukları pazara saldıracak. Bu dava sonucu firmalar, Apple’ın mayınladığı sularda gemiyi yüzdürmek yerine, Microsoft’un güvenli limanlarına çekilmeyi tercih edebilir. Android kadar esnek bir platform olmayacak ve bin türlü telefon üretemeyecekler ama asla dava edilmeyecekler ve işletim sisteminin dertleriyle kendileri şimdiki gibi uğraşmayacak. Zira Microsoft hem farklı bir ürün çıkartıyor hem zaten Windows’la ilgili patentler kendisine ait. Olmayanlar için de Apple dahil herkesle anlaşma yaptı.

Bundan sonra bizim için önemli olan şey, Android’in bundan zarar görmemesi ve rekabete devam etmesi. Bu olduğu sürece kullanıcılar açısısından Apple davası, Samsung’u yaralayan bir olay olarak kalır ve üreticiler özgün tasarımlarla yollarına devam eder. Öte yandan kararın temyiz edileceğini de belirtelim. Samsung elbette itirazlarını yapacak. Ancak hakimin, kasıtlı ihlal sonucu nedeniyle cezayı yükseltme yetkisi de var. Kısacası dava teknik olarak noktalanmadı ve gündemde yer almaya devam edecek.